ՍԱՍՈՒՆԻ ԱՊՍՏԱՄԲՈՒԹՅՈՒՆԸ (1904 Թ.)

1904 թվականի Սասունի ապստամբությունը կազմակերպվել է Հ.Յ.Դաշնակցության գործուն մասնակցությամբ, ապստամբության հետ կապված բոլոր խնդիրները հիմնականում լուծվել են ՀՅԴ ,,Դուրան- Բարձրավանդակ,, կենտրոնական կոմիտեի ու այնտեղ գործող ֆիդայիների որոշմամբ։ Մինչև ապստամբություն սկսելը, Հրայր Դժոխքը իր հայդուկապետության տարիներին կարողացել է խոհեմ, հավասարակշռված գործելակերպով Սասունն ու Դաշտը զերծ պահել թուրք և քուրդ հրոսակների ոտնձգություններից։ Դուրան- Բարձրավանդակի հայ բնակչությունն այդ … [Read more…]

ՄՇՈ ԱՌԱՔԵԼՈՑ ՎԱՆՔԻ ՊԱՇՏՊԱՆՈՒԹՅՈՒՆԸ

Ռազմագործողությունը հղացել է Հ. Կոտոյանը որպես բողոք թուրքական կառավարության հարստահարիչ քաղաքականության դեմ։ 1901 թ. նոյեմբերի սկզբին 25- 27 անձից բաղկացած հայդուկային խումբը Զորավար Անդրանիկի գլխավորությամբ Սասունից իջել է Մշո Սուրբ Առաքելոց վանք և նոյեմբերի 6- ից պաշարվել Ֆերիկ Մուհամմեդ Ալի փաշայի կողմից։ Ֆիդայիներին առաջարկվել է անձնատուր լինել կամ դուրս գալ վանքից, սակայն պաշարված հայերը մերժել են։ Թուրքական 4000- անոց զորքերը հարձակման են անցել, որը տևել … [Read more…]

ՀԱՅ- ԹԱԹԱՐԱԿԱՆ ԸՆԴՀԱՐՈՒՄՆԵՐ

Ընդհարումները և ջարդերը սկսեցին ռուսական հեղափոխության ժամանակ ՝ խլելով հարյուրավոր մարդկանց կյանքեր։ Առավել արյունալի էին 1905 թվականի փետրվարյան բախումները Բաքվում, մայիսյան ընդհարումները Նախիջևանում, օգոստոսին Շուշիում և նոյեմբերին Ելիզավետպոլում։ Ընդհարումների հիմնական պատճառը ՝ Անդրկովկասի թաթար- մահմեդականների շրջանում պանիսլամիզմի և պանթուրքիզմի գաղափարների տարածումն էր, որի ազդակները գալիս էր Ստամբուլից։ Թուրքիան շահագրգռված էր Ռուսական կայսրության տարածքում կենտրոնախույս և հավատակից ուժե­­րի աշխուժացման ու … [Read more…]

ՀԱՅ- ԹԱԹԱՐԱԿԱՆ ԸՆԴՀԱՐՈՒՄՆԵՐ

Ընդհարումները և ջարդերը սկսեցին ռուսական հեղափոխության ժամանակ ՝ խլելով հարյուրավոր մարդկանց կյանքեր։ Առավել արյունալի էին 1905 թվականի փետրվարյան բախումները Բաքվում, մայիսյան ընդհարումները Նախիջևանում, օգոստոսին Շուշիում և նոյեմբերին Ելիզավետպոլում։ Ընդհարումների հիմնական պատճառը ՝ Անդրկովկասի թաթար- մահմեդականների շրջանում պանիսլամիզմի և պանթուրքիզմի գաղափարների տարածումն էր, որի ազդակները գալիս էր Ստամբուլից։ Թուրքիան շահագրգռված էր Ռուսական կայսրության տարածքում կենտրոնախույս և հավատակից ուժե­­րի աշխուժացման ու … [Read more…]

ՀԱՅ ՖԻԴԱՅԱԿԱՆ ՇԱՐԺՈՒՄ

Հայ ֆիդայական շարժումը բռնատիրության դեմ արևմտահայերի ազգային- ազատագրական զինված պայքարի ձև էր։ Ձևավորվել է 19- րդ դարի 80- ական թվականների կեսին։ Սկզբնական շրջանում հստակ քաղաքական նպատակներ չուներ։ Հայ առաջին ֆիդայիներից էին Կարապետը ՝ Սեբաստիայում, և ֆիդայական շարժման ռահվիրա Արաբոն (Առաքել, Ստեփանոս Մխիթարյան) ՝ Սասունում։ Առաջին հայդուկային խմբերն ստեղծվել են Տարոնում, Սասունում, Վասպուրականում, Կեսարիայում։ Առավել հայտնի … [Read more…]

ինչ փոխվեց պատերազմից հետո 1տարվա ընԹացքում

Պատերազմից հետո մենք այլ մարդ ենք դարձել, պատերազմը փոխեց շատերին, բայց ոմանց այդպես էլ չհաջողվեց փոխվել։😑Ինչքան մոր աչք մնաց ճանապարհին, ինչքան աղջկա սիրտ կոտրվեց։Պատերազմ բառն անգամ, եթե լսում եմ՝ մարմինս փշաքաղվում է։😥Էն որ ասում էին էս ինչ սերունդա մեծանում, փաստորեն հերոսներ էին մեծանում, հերոսների կողքին էինք ապրում, բայց չգիտեինք դրա մասին։😟ՀՊԱՐՏ ԵՄ ՈՒ ԽՈՆԱՐՀՎՈՒՄ ԵՄ … [Read more…]

Իսրայել Օրի և Հովսեփ Էմին

Ի՞նչ իրավիճակ էր Հայաստանում 17-րդ դարի վերջում, 18-րդ դարի սկզբին։ Հայաստանը բաժանցած էր մնում Մերձավոր Արևելքի երկու տերությունների:Հայաստանում կազմակերպվեցին խանություններ: Կարևոր էր համարվում Երևանի խանությունը, որը կազմակերպվեց 17-րդ դարի առաջին տասնամյակում: Վարչական կենտրոն դարձավ Երևան քաղաքը:18-րդ դարում Արևելյան Հայաստանը դարձավ կարևոր տնտեսական կենտրոն։ Այդտեղով էին անցնում Եվրոպան Ասիայի հետ կապող առևտրային ճանապարհները։ Հայաստանը արտահանում էր … [Read more…]

իսրայել օրի

Էջմիածնի 1677թ. ժողովը և Հակոբ Ջուղայեցի կաթողիկոսի պատվիրակությունը Հայաստանի ազատագրության խնդիրը ոչ միայն Արևմտյան, այլև Արևելյան Հայաստանի գործիչների քննարկման առարկան էր: Հակոբ Ջուղայեցի կաթողիկոս 1677 թվականին Հակոբ Ջուղայեցի կաթողիկոսը Էջմիածնում գումարում է գաղտնի ժողով, որտեղ քննարկվում է Հայաստանի ազատագրության հարցը: Ժողովին մասնակցում էին հոգևոր ու աշխարհիկ 12 գործիչներ: Ներկա էին Սյունիքի ու Արցախի մելիքները: Որոշվում … [Read more…]

Հեթումյաններ-հարցեր

1․ Ովքե՞ր էին Հեթումյանները։ Հեթումյանները մինչև թագաւորական տոհմ լինելը իշխանական տոհմ էին։ Հեթումյաններ իշխանական տոհմի հիմնադիրը՝ Հեթումի որդի Օշին Գանձակեցին, խույս տալով սելջուկյան թուրքերի հալածանքներից, 1073 թվականին իր ազգատոհմով Կիլիկիա է տեղափոխվում Մեծ Հայքի Արցախ նահանգի Մայրյաց ջուրք ավանից (Հյուսիսային Արցախ), հիմք դնելով Հեթումյանների իշխանական տոհմին։ 2․ Ներկայացրե՛ք Հեթումյանների արտաքին քաղաքականությունը։ Վերլուծեք դաշնակցելու հմտությունները։ 1126 … [Read more…]